Μία πάρα πολύ συχνή ερώτηση που δέχομαι κατά καιρούς από πολλούς αθλούμενους αλλά και επαγγελματίες της άσκησης είναι πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να αλλάξουμε το πρόγραμμα προπόνησης μας αλλά και με την γνώμονα και δεδομένα θα αποφασίσω για το επόμενο.
Αρχικά όπως έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν δεν υπάρχει καμιά formula ούτε κάποια μυστική συνταγή για να μας δώσει το κατάλληλο πρόγραμμα.
Ο κάθε προγραμματισμός θα πρέπει να σχεδιάζεται εξατομικευμένα με βασικό γνώμονα τις εκάστοτε προσωπικές ανάγκες του κάθε αθλούμενο που προορίζεται να εκτελέσει το πρόγραμμα.
Η λέξη κλειδί στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η περιοδικότητα στην προπόνηση μας δηλαδη με “απλά λόγια” : Η λογική και συστηματική διαδικασία αλληλουχόμενων και ενσωτόμενων προπονητικών παρεμβάσεων με πρόθεση την μέγιστη απόδοση στα πλαίσια ενός χρονικού περιθωρίου.
Το σημαντικότερο εργαλείο είναι η ολιστική παρατήρηση και ανάλυση των προπονητικών και βιοτικών δεδομένων του κάθε αθλούμενου.
Έτσι πριν καθίσουμε να φτιάξουμε το προπονητικό μας πρόγραμμα και επιλέξουμε τι στρατηγική θα ακολουθήσουμε στα επόμενα μας βήματα καλό θα ήταν να λάβουμε υπόψη τις παρακάτω παραμέτρους.
- Με βάση το πρόγραμμα που εκτελείται τώρα υπάρχει ακόμα πρόοδος; Δηλαδή παρατηρούνται ακόμα κάποια περιθώρια προόδου στο εκάστοτε πρόγραμμα;
- Ποιος είναι ο άμεσος στόχος του αθλούμενου; Τι θα ήθελε να πετύχει στο μελλοντικό μακρόκυκλο (12 εβδομάδων);
- Ποιος ήταν ο βασικός στόχος του προηγούμενου προγράμματος; Δηλαδή ποιο ήταν το συνολικό ερέθισμα των προηγούμενων προπονήσεων άρα και μέσα από αυτές ποιος ήταν ο στόχος του συνολικού προγράμματος;
- Ποια ήταν τα κέρδη που αποκόμισε ο εκάστοτε αθλούμενος απ’ το προηγούμενο του πρόγραμμα; Τι κατάφερε να πετύχει από τους συνολικούς στόχους που είχε θέσει στο προηγούμενο πρόγραμμα;
- Για ποιον προορίζεται το πρόγραμμα; Για έναν αθλητή υψηλού επιπέδου ή για έναν ασκούμενο γενικού πληθυσμού;
- Τι προπονητική ηλικία έχει ο εκάστοτε αθλούμενος; Όχι απλά ποια είναι η ηλικία του αθλούμενου αλλά πόσα χρόνια γυμνάζεται με συστηματικότητά προς ένα συγκεκριμένο στόχο.
- Ποιες είναι οι προτεραιότητες του αθλούμενου; Δηλαδή έχει σαν βασική προτεραιότητα την προπόνηση του και την αθλητική του επίδοση ή την εργασία του ή το οικογενειακό του περιβάλλον κ.α;
- Η διατροφή του συμβαδίζει με τις ανάγκες της προπόνησης του και της καθημερινότητας του; Υποστηρίζει διατροφή τον τρόπο ζωής του, και ακόμα πιο σημαντικά η διατροφή του είναι η κατάλληλη για να πετύχει το στόχο του σε συνεργασία με το προπονητικό του πλάνου;
- Πόσο οξειδωτικό στρες έχει συσσωρευτεί στο πέρασμα των προπονητικών πλάνων; Οξειδωτικό στρες όλοι συσσωρεύουμε με βάση την καθημερινότητά μας, τον τρόπο που αθλούμαστε, τον τρόπο που ζούμε και ανάλογα με τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον μας, ένας αθλούμενος όταν ασκείται για ένα χρονικό διάστημα είναι γεγονός ότι έχει συσσωρεύσει ένα ποσοστό οξειδωτικού στρες, εμείς θα πρέπει να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πόσο είναι αυτό και ανάλογα να πράξουμε.
- Σε τι κατάσταση ορμονικά βρίσκεται ο αθλούμενος; Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι πάντα εύκολο να το αντιληφθούμε αν δεν υπάρχουν ειδικές εξετάσεις, αλλά υπάρχουν πάρα πολλοί δείκτες που μπορούμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα (π.χ από κάποιους δείκτες των αιματολογικών αν υπάρχουν, από τον τρόπο και την ποιότητα του ύπνου, από την συνολική διάθεση του αθλούμενου, από την προπονητική του επίδοση.
- Ποιος είναι ο απώτερος στόχος του προγραμματισμού σε βάθος χρόνου; Με βάση τους στόχους που έχει τώρα ο εκάστοτε αθλούμενος που θα ήθελε να φτάσει σε ένα χρόνο από τώρα;
Τέλος καθώς λαμβάνουμε όλα αυτά υπόψιν θα μπορούμε να κάνουμε την καλύτερη επιλογή για το αν είναι η κατάλληλη στιγμή για να αλλάξουμε το εκάστοτε πρόγραμμα.
Ακόμα μέσα από αυτή την διαδικασία θα μπορέσουμε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την κατάσταση του αθλούμενου για να μπορέσουμε να επιλέξουμε και την επόμενη εξατομικευμένη προπονητική στρατηγική που πρόκειται να ακολουθήσουμε στο μελλοντικό μας πρόγραμμα.
Κατάκης Εμμανουήλ.
Muscle Source 